NON-PLACES OF MEMORY: SPACE, MATERIALITY AND FALSE CEMETERIES

Łukasz POSŁUSZNY

doi:10.24193/subbeuropaea.2020.2.02

Authors

Łukasz POSŁUSZNY Assistant Professor, Wroclaw University, Poland. Email: posluszny.lukasz@gmail.com. https://orcid.org/0000-0001-7117-054X

DOI:

https://doi.org/10.24193/subbeuropaea.2020.2.02

Keywords:

Non-place of memory, place of memory, genocide, materiality, space

Abstract

The article deals with the concept of non-place of memory (NPM). Author defines NPM broadly as entity which once created by people lost its perceptive properties as man-made, but at the same time kept it material basis. In the narrower sense of the definition NPM are places of murder and bodies deposition sites which are either unrecognized as such or haven’t been yet changed into places of memory. The analysis is based mostly on cases of Roma massacres in Poland which took place during II World War and compared with the history of burials and concept of cemetery. Transitions of NMP is then explained by using the Mary Douglas’ concept of anomaly.

References

Appadurai, Arjun (1986), “Introduction. Commodities and the poliltics of value,” in Appadurai, Arjun (ed.), The Social life of things. Commodities in cultural perspective, New York: Cambridge University Press, 3–63.

Ariès, Philippe (2008), The hour of our death: the classic history of western attitudes toward death over the last one thousand years, New York: Vintage Books.

Augé, Marc (2008), Non-places: an introduction to supermodernity, London: Verso.

Bartnik, Magdalena (2012), “„Przestrzenie przepływów” i „przestrzenie niczyje” w hipernowoczesności. Nowe ujęcie przestrzeni według Marca Augé i Manuela Castellsa,” in M. Gdula, A. Grzymała-Kazłowska, and R. Włoch (eds.), Nowe rzeczywistosci spoleczne, nowe teorie socjologiczne: dyskusje i interpretacje, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Dant, Tim (2008), Material culture in the social world: values, activities, lifestyles, Buckingham: Open Univ. Press.

Dehaene, Michiel; de Cauter, Lieven (2008), Heterotopia and the city: public space in a postcivil society, London, New York: Routledge.

Desbois, Patrick (2008), The Holocaust by bullets: a priest’s journey to uncover the truth behind the murder of 1.5 million Jews, New York: Palgrave Macmillan.

Domańska, Ewa (2017), Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Domański, Paweł (1997), Żabno w latach okupacji hitlerowskiej 1939–1945, Żabno.

Douglas, Mary (1984), Purity and danger: an analysis of concepts of pollution and taboo, London, New York: Routledge.

Frąckowiak, Maciej; Kajda, Kornelia (2015), “Żyjemy w skażonych krajobrazach. Archeologia i przywracanie pamięci o przeszłych zbrodniach,” Biografia Archeologii, no. 1, 27–37.

Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce (1984), Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939-1945 : województwo tarnowskie, Warszawa: GKBZHwP.

Grabowski, Jan; Libionka, Dariusz (Eds.), (2014), Klucze i kasa: o mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939-1950, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.

Jessee, Erin; Skinner, Mark (2005), “A typology of mass grave and mass grave-related sites,” Forensic Science International, no. 1, 55–59.

Knowles, Anne Kelly; Cole, Tim; Giordano, Alberto; Steiner, Eric (eds.) (2014), Geographies of the Holocaust, Bloomington: Indiana University Press.

Kolen, Jan; Renes, Johannes (2015), “Landscape biographies: key issues,” in Kolen, Jan; Renes, Johannes; Hermans, Rita (eds.), Landscape biographies: geographical, historical and archaeological perspectives on the production and transmission of landscapes, Amsterdam: Amsterdam University Press, 21–47.

Kopytoff, Igor (1986), “The cultural biography of things: commoditization as process,” in Appadurai, Arjun (ed.), The social life of things: Commodities in cultural perspective, New York: Cambridge Univeristy Press, 64–91.

Leder, Andrzej (2014), Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Lenarczyk, Wojciech (ed.) (2016), Majdanek w dokumentach, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku.

Moran, Joe (2005), Reading the everyday, London; New York: Routledge.

Nora, Pierre (1996), Realms of memory: rethinking the French past, New York: Columbia University Press.

Ostrowska, Antonina (2005), Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Pollack, Martin (2014), Kontaminierte Landschaften, St. Pölten, Salzburg, Wien: Residenz.

Posłuszna, Joanna; Posłuszny, Łukasz (2015), “The Aural Landscape of Majdanek,” in Klimczyk, Wojciech; Świerzowska; Agata (eds.), Music and Genocide, Berlin, New York, Oxford: Peter Lang Verlag, 105–120.

Posłuszny, Łukasz (2017), “Instytucje totalne dzisiaj: stan badań, krytyka, rekonfiguracje,” Studia Socjologiczne, no. 4, 121–145.

Posłuszny, Łukasz (2014a), “Przestrzeń, miejsce i nie-miejsce w relacji do pamięci i nie-pamięci,” in Budrewicz, Zofia; Sendyka, Roma; Nycz, Ryszard (eds.), Pamięć i afekty, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 309–321.

Posłuszny, Łukasz (2014b), Przestrzenne formy upamiętniania Zagłady, Kraków: Aureus.

Posłuszny, Łukasz (2019a), “Memory and non-places in a cityscape. Synagogues and parking lots,” in Frydryczak, Beata; Haapala, Alto; Salwa, Mateusz (eds.), Moving from Landscapes to Cityscapes and Back. Theoretical and Applied Approaches to Human Environments, Łódź: Przypis.

Posłuszny, Łukasz (2019b), “Materialny świadek, czyli co mówi pasiak obozowy,” in Grzybowska, Katarzyna; Papier, Sylwia; Sendyka, Roma (eds.), Rzeczowy świadek, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 249–270.

Posłuszny, Łukasz (2020), “Przestrzenno-materialny krajobraz obozu koncentracyjnego,” Przegląd Socjologii Jakościowej, no 1, 120–142.

Sendyka, Roma (2013), “Pryzma: zrozumieć nie-miejsce pamięci (‘non-lieux de mémoire’),” Teksty Drugie, no. 1-2, 323–344.

Sturdy Colls, Caroline (2016), Holocaust Archaeologies: approaches and future directions, Cham: Springer.

Szczepan, Aleksandra; Posłuszny, Łukasz (2020), “Bielcza i Borzęcin. Ustanawianie i uśmierzanie pamięci o romskiej Zagładzie,” in Sendyka, Roma; Kobielska, Maria; Muchowski, Jakub; Szczepan, Aleksandra (eds.), Nie-miejsca pamięci. Nekrotopografie, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.

Tuan, Yi-Fu (2018), Space and place: the perspective of experience, Minneapolis: University of Minnesota Press.

Tyner, James (2014), “Dead labor, landscapes, and mass graves: Administrative violence during the Cambodian genocide,” Geoforum, vol. 52, 70–77.

Zalewska, Anna Izabella (2019), “Pamięć miejsca naznaczonego akcją ‘Reinhardt’. Materialne pozostałości po SS-Sonderkommando Sobibor z perspektywy archeologa,” in Lehnstaedt, Stephan; Traba, Robert (eds.), Akcja “Reinhardt”. Historia i Upamiętnianie, Warszawa: Neriton.

Zawodna, Marta (2013), Martwe ciało w kulturze zachodniej. Sposoby postępowania ze szczątkami ofiar Zagłady na terenach KL Auschwitz-Birkenau i KL Kulmhof w okresie powojennym, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.